Rola i zadania Polskiego Towarzystwa Fizycznego

Poniżej przedstawiamy propozycje niezbędnych zmian, jakich należy dokonać, aby Polskie Towarzystwo Fizyczne mogło spełniać zadania, dla których zostało powołane. Zmiany te uwzględniają m.in. nową sytuację społeczno-polityczną, w jakiej znalazła się Polska po przemianach lat dziewięćdziesiątych. Obecny Statut PTF zawiera wiele rozwiązań uniemożliwiających sprawne działanie Towarzystwa i nieodzowne będą poważne korekty w jego treści. Ale nie tylko. Wiele problemów Towarzystwa związanych jest z nie zapisanymi nigdzie zwyczajami, które też muszą ulec zmianie. Nasze propozycje uwzględniają w znacznym stopniu głosy uczestników w/w dyskusji.

I. Członkostwo

Niezbędna jest zmiana sposobu przyjmowania nowych członków. Należy umożliwić wstępowanie do Towarzystwa każdemu, kto chce być członkiem i chce płacić składki. Przyjęcie następowałoby po akceptacji przez Zarząd odpowiedniego Oddziału. W statucie powinny być określone sytuacje, w których Zarząd Oddziału może odmówić przyjęcia nowego członka (np. w przypadku uprzedniego usunięcia z PTF), jak również powinna być przewidziana możliwość odwołania do Zarządu Głównego po odmowie Oddziału.

1. Członkowie PTF powinni pokryć koszty utrzymania centralnego biura wraz kosztami księgowania, elementów niezbędnych do działania Towarzystwa.
2. Każdy członek PTF powinien być prenumeratorem Czasopisma PTF (małżonkowie mogliby opłacać prenumeratę tylko jednego egzemplarza).
3. Składka powinna składać się zatem z trzech części: składka dla ZG + prenumerata Czasopisma PTF + składka dla Oddziału. Poszczególne elementy składki powinny być przez Oddziały bezpośrednio wpłacane na odpowiednie subkonta.
4. Składka dla emerytów i młodych fizyków, którzy nie pobierają wynagrodzenia za pracę, powinna składać się tylko z kosztów prenumeraty Czasopisma PTF.
5. Uważamy również, że od działalności dochodowej Oddziały powinny statutowo odprowadzać pewien procent dochodu do ZG (np. 5%). Przypominamy, że PTF ma osobowość prawną jako całość a nie mają jej Oddziały. Nie można uniknąć centralnego księgowania i odpowiedzialności ZG za całość spraw Towarzystwa, w tym spraw finansowych Sekcji i Komisji. W uzasadnionych sytuacjach ZG może zwolnić Oddziały od obowiązku odprowadzenia części dochodu do ZG.
6. Organizatorzy imprez powinni czynić starania, aby imprezy te były dochodowe.
7. Należy sprecyzować zasady odbywania podróży służbowych i pokrywania kosztów reprezentacyjnych. Odpowiednie środki powinny być przewidziane wcześniej a ich wyda wanie kontrolowane.
8. Należy podjąć próbę wspólnego z innymi towarzystwami działania w kierunku zmiany zasad finansowania towarzystw naukowych z przedmiotowego na podmiotowe.

1. Konieczna jest zmiana archaicznego systemu wyborczego. Regułą powinna być zasada zgłaszania kandydatów do Władz PTF dostatecznie wcześnie przed wyborami i prezentacja ich zamierzeń w Czasopiśmie PTF i internecie.
2. Dyskusja na Zebraniu Delegatów dotycząca ważnych dla Towarzystwa spraw powinna być poprzedzona odpowiednio wczesnym ogłoszeniem w internecie jej programu wraz z ew. wnioskami Delegatów.
3. W Prezydium ZG, jak również w odpowiednich ciałach na szczeblu Oddziałów, powinna być statutowo ustanowiona funkcja osoby odpowiedzialnej za przepływ informacji w Towarzystwie, która m. in. odpowiadałaby za witrynę internetową.
4. ZG powinien wykazywać aktywność w zakresie organizowania imprez, a nie jak dotychczas oczekiwać tego tylko od Oddziałów. Dobrym przykładem mogłoby być organizowanie objazdowych wystaw związanych tematycznie z fizyką i jej historią. Także koniecznie należy powrócić do akcji "Wykładowców PTF".

1. Należy umożliwić prezentację wyników prac naukowych szerokiego grona młodych fizyków. W tym celu powinna być na Zjeździe organizowana Sesja Plakatowa na dużą skalę. Sesja ta powinna również ułatwić kontakty młodych fizyków z potencjalnymi pracodawcami. Oznacza to, że organizatorzy Zjazdu powinni starać się o możliwie szeroki udział takich pracodawców.
2. Zjazd powinien stać się okazją prezentacji prac i wyników wykonywanych w różnych ośrodkach w kraju i zaznajomienia z nimi ogółu fizyków, w tym zwłaszcza młodzieży. Interesujące byłoby przy okazji Zjazdu zorganizowanie np. przeglądu projektów wykonanych w ramach grantów KBN i ocenionych jako najlepsze. Warto byłoby też wprowadzić do programu Zjazdu prezentacje prac laureatów innych niż przyznanych przez PTF nagród z fizyki (np. PAN).
3. Należy ustalić zasady podziału zysku ze Zjazdu pomiędzy Oddziałem organizującym Zjazd i ZG.

1. Terminy składania wniosków o nagrody i ich rozpatrywania nie powinny być warunkowane terminem Zjazdu, jak jest to w przypadku nagrody im. A. Piekary. Nadrzędną zasadą powinno być umożliwienie zgłoszenia do nagród wszystkich, którzy na nagrody zasługują. Należy wprowadzić także możliwość przesyłania wniosków bezpośrednio do Komisji Nagród bez konieczności wcześniejszego przesyłania do Oddziału by skrócić drogę dokumentów.
2. Proponujemy zorganizowanie corocznej uroczystej ceremonii wręczania nagród PTF i powiązanie jej z przyznaniem (grudzień) nagród Nobla. Częścią tej ceremonii powinien być wykład dotyczący nagrody Nobla z fizyki. Można by wówczas skorzystać z ogólnego zainteresowania mediami fizyką dla reklamy naszych nagród, ich laureatów i osiągniętych przez nich wyników.
3. ZG powinien starać się pozyskać stałych sponsorów poszczególnych nagród i odpowiednio ich uhonorować.

W związku z propozycją włączenia prenumeraty Czasopisma PTF do składki członkowskiej możliwe są dwa rozwiązania:

1. Zostaje znacznie zwiększona atrakcyjność Postępów Fizyki dla szerokiego grona fizyków, w tym szczególnie dla nauczycieli i młodych członków Towarzystwa (np. poprzez zamieszczanie informacji o miejscach pracy) i zostają zmniejszone koszty własne (np. przez zamieszczania reklam). Wtedy Postępy Fizyki stają się wspomnianym przy okazji składki Czasopismem PTF.
2. Podobnie jak zrobiło to Towarzystwo Chemiczne tworzymy nowe czasopismo o charakterze informacyjnym ( u chemików jest to Orbital) prenumerowane przez wszystkich członków PTF. Postępy Fizyki pozostają wtedy w niezmienionej formie jako drugie czasopismo, jednak bez włączenia jego prenumeraty do składki członkowskiej.