Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Fizycznego
Instytut Fizyki Doświadczalnej UW

Zygmunt Szefliński

Cząstki elementarne, ciężkie jony i ich zastosowanie w medycynie

Zamierzam opowiedzieć o świecie, który nas otacza inaczej niż zwykło się to robić na wykładach z fizyki. Zamiast przedstawiać odkrycia cząstek, ich własności, rozpady jąder atomowych, czy procesy występujące w mikroświecie, pokażę jak zjawiska występujące w świecie atomów i cząstek elementarnych dzięki pracy naukowców i inżynierów zmieniają życie wokół nas.

Elektrony, protony, jądra atomowe, to cząstki które odkryliśmy w ubiegłym wieku, a ich własności takie jak masy, ładunki, spiny, momenty magnetyczne - poznajemy na lekcjach fizyki.

Na wykładzie pokażę niektóre z wymienionych cząstek, zobaczymy je w taki sposób, jak oglądają je fizycy. Zobaczycie model takiego zjawiska jak odwrócenie spinu, zobaczycie przyspieszanie cząstki a potem gwałtowne hamowanie. Zobaczycie co się dzieje, gdy cząstka hamuje w materii.

Przy okazji dowiecie się, że zjawiska fizyki atomowej i jądrowej o których uczymy się na lekcjach fizyki znalazły zastosowanie w nowoczesnej medycynie. Dowiecie się jak działa tomograf rezonansu magnetycznego- wykorzystujący zjawisko odwrócenia spinu jądra atomowego. Opowiem też jak tomograf pozytonowy- wykorzystujący zjawisko anihilacji elektronu i pozytonu, pokazuje funkcjonowanie naszego organizmu. Przedstawię też współczesne akceleratory medyczne stosowane do terapii nowotworów, zobaczymy, czy różnią się one od akceleratorów, które fizycy używają do badania cząstek elementarnych i reakcji jądrowych.

Wszystkiego na krótkim wykładzie nie da się omówić, ale być może wykład ten zmobilizuje was do samodzielnego poszukania związku między powszechnie używanym telefonem komórkowym, a prawami Keplera, czy poszukania odpowiedzi na pytanie, co wspólnego ma płyta DVD z prawami optyki.