Prof. dr hab. Michał Nawrocki
Wahadło - regularność i chaos
10 maja 2003 godz.10:00-11:30
Drgania są jedną z najczęściej spotykanych w przyrodzie postaci ruchu. Polegają one na tym, że stan układu w jednakowych odstępach czasu powtarza się, regularnie przechodząc przez położenie równowagi.
W przypadku drgań mechanicznych powtarza się położenie ciała i jego prędkość. Drgania elektryczne to powtarzanie się napięć i prądów w obwodzie lub pola elektromagnetycznego wokół obwodu. Drgają cząsteczki, atomy i elektrony w atomach. Rozchodzące się drgania odbieramy jako dźwięk i jako światło.
Bez względu na swoją fizyczną postać drgania podlegają jednakowym prawom i można je podobnie opisać w języku matematyki. Dzięki temu, wykonując w czasie wykładu doświadczenia z rozmaitymi wahadłami, będziemy mogli wspólnie zastanowić się nad ogólnymi cechami drgań i układów drgających. Pokażemy drgania harmoniczne, zbadamy wpływ oporów na ruch drgający. Zastanowimy się jak można pobudzać drgania układu, jak drgania w układzie się ustalają i od czego zależy ich amplituda i na czym polega zjawisko rezonansu. Przeanalizujemy przemiany energii zachodzące w układzie drgającym. Sprawdzimy, jak drgają układy, które na siebie wzajemnie oddziałują.
Na koniec pokażemy, nadal używając wahadeł, że układy drgające, kojarzące się nam z porządkiem i regularnością mogą w pewnych warunkach zachowywać się nieprzewidywalnie - wspólnie zaobserwujemy zjawisko chaosu.
Informacja:Dr Andrzej Wysmołek, tel. 5532166,
e-mail:
wysmolek@fuw.edu.pl oraz
http://www.fuw.edu.pl/